Działanie uczuciowości /2

 

2 Władze duchowe muszą być aktywowane przez akty osobowe (czyli akty pochodzące od własności transcendentalnych charakteryzujących podmiotowość osobową). To dotyczy zarówno rozumu i woli, jak też uczuciowości. Bez takiego pobudzenia i poruszenia władze duchowe zaczynają działać „na własną rękę”, co powoduje, że ich działania będą pomijać bezpośredni kontakt z rzeczywistością (z własnościami realności). Zaczynają bowiem łapać to, co się nadarzy, a nie zamierzają poszukiwać tego, co realne. Tak się dzieje również w wypadku uczuciowości. Natomiast pod wpływem osobowych aktów upodobania uczuciowość staje się zdolna do przeżywania piękna. Lecz kiedy straci kontakt z aktami osobowymi, wtedy pozbywa się od razu mocy i zdolności przeżywania realnego piękna i popada w stan zawieszenia oczekującego jedynie na to, co się wydarzy. W ten sposób uczuciowość przechodzi od stanu aktywnego zaangażowania się w przeżywanie życia (dla niej właśnie życie jest piękne) i popada w stan otępienia czekając na cielesne doznania przyjemności lub przykrości. Traci więc wewnętrzną aktywność na rzecz oczekującej bierności. Taka bierność jest zabójcza dla kształtowania własnej emocjonalności, ponieważ bierność nie zdoła wytworzyć uczuć emanujących radością na zewnątrz. Bierna uczuciowość może się pobudzać do działania jedynie doznając czegoś pochodzącego z zewnątrz. Może się cieszyć doznaniami cielesnymi albo złościć z powodu doświadczanych przykrości. Bierna uczuciowość nie jest w stanie zwalczać albo przynajmniej przeciwstawiać się przykrym trudnościom lub przeszkodom, jakie napotykamy codziennie. Do pokonania tych spraw potrzeba aktywnego zaangażowania uczuciowości. Uczuciowość powinna w takiej sytuacji współdziałać z pozostałymi władzami duszy (z rozumem i wolą). Ale musi też posiadać aktywną, wewnętrzną moc sprawczą do pobudzania i wydobywania pozytywnych uczuć i emocji. Radość stanowi właśnie taką pozytywną emocję, aktywnie budującą przeżywanie życia, smutek zaś jest efektem bierności i poddania się kłopotom życiowym.