O cechach kultury polskiej /2

 

Nasza kultura narodowa oparta jest na poczuciu szlachetności. W Polsce dominującą rolę mieli ludzie szlachetni, dlatego wyodrębniła się cała warstwa szlachty. To byli ludzie, którzy bronili Ojczyzny i zasłużyli się na tym polu. Dlatego w naszej kulturze utrwaliło się znaczenie szlachetnego postępowania.

Otóż szlachetność skłania człowieka do postępowania bezinteresownego, czyli działania osobowego. To powodowało, że Polacy niezbyt mocno zabiegali o rozwój dbałości o interes wewnętrzny swojego państwa, co się oczywiście źle skończyło. Ale w swoich odniesieniach sąsiedzkich zawsze sobie pomagali. Ta szlachetność w działaniu prowadzi nas łatwo do podejmowania działań bezinteresownych. Doskonałym przykładem może być tu zachowanie społeczeństwa polskiego wobec uchodźców z Ukrainy.

Jednak z drugiej strony ta szlachetność powoduje także nierealną ocenę innych ludzi. Nam się wydaje, że wszyscy są skłonni działać równie szlachetnie, czyli bezinteresownie. Ale w stosunkach międzynarodowych to się nie sprawdza. Na Zachodzie działaniami władz państwowych rządzą silne interesy polityczne i gospodarcze. To sprawia, że najczęściej czujemy się oszukani w takich relacjach między państwowych. Trzeba więc umieć rozgraniczyć działania i relacje międzyludzkie od działań politycznych albo instytucjonalnych, gdzie rządzi interes własny.