Osobowe działania człowieka /9

41. Od tego momentu człowiek myślący (homo sapiens) zapanował nad światem przyrody, który był światem rzeczywistym. Zapanował nad nim, ponieważ był w stanie zanegować wymogi realności, czyli posłużyć się naturalnymi surowcami w zupełnie nowy sposób. Tak powstała cywilizacja jako panowanie nad przyrodą (nad realnością świata przyrody). Dzisiaj to panowanie doprowadziło ostatecznie do zniszczenia przyrody.

42. Zapytacie z pewnością, dlaczego świadomość nazwałem czymś demonicznym? Otóż świadomość dysponuje i kieruje się wyłącznie myśleniem. Również wybory dokonywane przez wolną wolę (liberum arbitrium) dotyczą tego, co pomyślane. Dlatego świadomość określa się jako sferę intencjonalną. Intencjonalność polega na kierowaniu się myśleniem (cogito). Myślenie nie jest poznaniem. Tę zasadniczą tezę odnajdziemy jedynie w rozważaniach prof. Kieresia. Myślenie korzysta wyłącznie z treści dostępnych dzięki poznaniu zmysłowemu i umysłowemu. Ale dokonuje od razu uprzedmiotowienia tych treści (danych poznawczych), co sprawia, że traktuje je jako coś pomyślanego. To powoduje, że myślenie obraca się tylko wokół myślenia, czyli wokół samego siebie. Stąd mówi się o samoświadomości.

43. Dlatego gdy myślenie wybiega przed siebie (mówimy wtedy o refleksji) nie natrafiając na żadne treści poznawcze, wtedy zaczyna samodzielnie tworzyć własne treści, zupełnie dowolne. Mamy wtedy do czynienia z twórczością artystyczną lub ideologiczną. Należy więc uznać, że myślenie porusza się wyłącznie w sferze treści intencjonalnych. Ale myślenie potrafi dowolnie żonglować i układać takie treści. Myślenie może zestawiać ze sobą różne przedmioty, porównywać je ze sobą i układać na tej podstawie różne hierarchie. Mówimy wówczas o dokonywaniu ocen, ocenianiu i wyróżnianiu wartości. Wartość oznacza jedynie nasze myślenie o danej rzeczy (właściwie przedmiocie).

44. To nie realność tworzy wartości, one są wytworem naszego myślenia. Skoro jednak myślimy jedynie o przedmiotach, to również wartości będą dotyczyły tylko przedmiotowego świata świadomości. Dlatego tak zwana „wartość dobra” nie przedstawia nam realnej własności dobra, jaką posiada realny byt (np. człowieka), lecz obejmuje jedynie pomyślany sens pojęcia dobra. Toteż mówiąc o wartościach okazuje się najczęściej, że nie mówimy o czymś realnym, lecz tylko o czymś pomyślanym.

45. Człowiek musi się kierować rzeczywistym poznaniem realności, bo inaczej będzie tylko lewitował w świecie pomyślanym. A przecież człowiek jest kimś realnym. Jest realnym i aktywnym bytem. Jest realnym podmiotem działania, a nie jakimś podmiotem myślenia, czyli świadomością. Dlatego człowiek powinien żyć i działać realnie. Oczywiście powinien żyć i działać w całej rozciągłości swojej realności (zarówno duszy jak i ciała, ale przede wszystkim jako osoba).