Cały czas irytuje mnie sprawa interesu społecznego. Czym są interesy społeczne? Czy dotyczą one i obejmują coś realnego, czy raczej dotyczą jedynie możliwości działania? I dalsze pytanie: czy dotyczy ich realistyczne poznanie (jakaś postać filozofii), czy są tworzone przez ludzkie myślenie (przez jakąś formę ideologii)?
Jeżeli interesy społeczne państwa odnoszą się do bezpieczeństwa i rozwoju społecznego, co dotyka wszystkich obywateli, to należy sądzić, że powinny mieć jakieś umocowanie w rzeczywistości. Ale w jakiej rzeczywistości? Przecież chodzi tutaj o przyszłe działania, które nie są jeszcze spełnione w momencie ustaleń poznawczych dotyczących interesów społecznych. Czym więc należy się kierować przy ustalaniu sprawy interesów społecznych? Może obywatele powinni się wypowiadać w referendum, co o tym sądzą na podstawie dotychczasowych dokonań rządu? Inaczej te interesy będą określana w sposób swobodny na podstawie dowolnych opinii dowolnych ludzi (czyli na podstawie swobodnego myślenia).
Otóż wydaje się, że trzeba odwołać się do praktycznego poznania i myślenia. To mogą zrobić tylko ci ludzie, którzy już działają praktycznie (np. w gospodarce, w edukacji czy w sferze obronności i bezpieczeństwa). Widzimy zatem konieczność odwołania się do ludzi realnie praktykujących odpowiednie działania, którzy będą w stanie wysuwać i formułować konkretne wnioski na podstawie własnego doświadczenia. Ale ktoś uzna, że z drugiej strony rozpoznawanie interesów społecznych powinni być skonfrontowane z jakąś ogólną wiedzą na temat procesów społecznych czy rozwoju społecznego (a może nawet nastrojów społecznych). Czy jednak w tym względzie wystarczą sondaże czy badania ankietowe? Być może potrzebna jest również ogólniejsza ocena i wizja życia społecznego. Dzisiaj mamy z tym duży problem, bo ścierają się przeciwstawne wizje - jedna tradycyjna i konserwatywna a druga postępowa i lewicowa. W wyniku poglądowego konfliktu życie społeczne uległo poważnemu wypaczeniu, gdyż jest rozgrywane przede wszystkim na zasadzie emocji. Stan emocjonalności społecznej jest dziś zupełnie destrukcyjny. Można zapytać, czy jest jeszcze sens mówić o wspólnym interesie społecznym. Jaką więc mamy prognozę na przyszłość? Totalny chaos i załamanie życia społecznego.
Zasadniczą sprawą w życiu społecznym jest umiejętność uzgadniania wspólnego działania. Życie społeczne polega bowiem na współdziałaniu i współpracy ludzi, ale również różnych środowisk, organizacji i instytucji. Aby móc skutecznie współdziałać trzeba uzgodnić cel działania oraz środki konieczne do osiągnięcia tego celu. Wydaje się, że właśnie na współpracy będzie polegało uzgodnienie wspólnego interesu. Musimy więc poznać i rozumieć zainteresowania ludzi uczestniczących we wspólnym działaniu, bo to określa ich interes, czyli możliwości zaangażowania się w proces współdziałania. Współdziałanie nie polega przecież na tym, że wszyscy robią to samo. Współdziałanie polega na właściwym zaangażowaniu poszczególnych osób i wykorzystaniu ich zdolności do realizacji kolejnych etapów osiągania celu. Dlatego tak ważną rolę pełnią zainteresowania poszczególnych osób. Uzgadnianie interesów społecznych powinno polegać na właściwym wykorzystaniu zainteresowań (opartych na osobistych zdolnościach) współdziałających ludzi. To oczywiście wymaga wzajemnej otwartości i ciągłego kontaktu poznawczo-decyzyjnego między współpracownikami. To musi obejmować praktyczne współdziałanie. Wszyscy mają mieć świadomość i rozpoznanie wspólnego celu, ale również znajomość zakresu współuczestnictwa w realizacji działania.
Społeczne współdziałanie ludzi jest wynikiem ludzkiej rozumności. Człowiek jest istotą rozumną. Rozumność oznacza ogólnie duchowy charakter naszego działania. W ramach rozumu chodzi o zdolność teoretycznego (abstrakcyjnego) i praktycznego (doświadczalnego) poznania rzeczywistości i na tej podstawie skuteczne wykorzystanie różnych właściwości realnych rzeczy w celu usprawnienia i uprzyjemnienia sobie życia codziennego (czynności życiowych). W tym codziennym działaniu domowym i społecznym istotną rolę odgrywają nasze władze i zdolności duchowe. Celowe działania człowieka (o których byłą mowa) są zasługą naszej rozumności. Rozumne myślenie pozwala nam określić cel naszego działania - na podstawie dotychczasowych doświadczeń. Jeśli znamy już cel, to możemy dobrać do niego odpowiednie środki (w postaci różnych działań), ponieważ nasze myślenie potrafi zestawiać i porównywać różne rzeczy, a także potrzebne działania. Cały problem polega jedynie na właściwym rozeznaniu realności zamierzonego celu. To nie może być wyidealizowany pomysł jakiegoś człowieka, bo wtedy nie wiadomo jak go osiągnąć. Tak było z budową komunizmu w Rosji, i tak może być z ideą klimatyczną w EU.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz